Actieve zithouding leidt tot actieve werkhouding

11 februari 2019

Iets meer dan een jaar geleden hebben Marijke Beukers en Harrie Berkers een innovatieplan ingediend bij het Prodas onderwijsinnovatiefonds met als werktitel “Een actieve zithouding leidt tot een actieve werkhouding”. Marijke zit in de MR van d’n Heiakker en is fysiotherapeut van beroep, Harrie is directeur van d'n Heiakker en de St. Willibrordusschool in Deurne.

Harrie Berkers en Marijke Beukers raakten met elkaar in gesprek. Zij kregen het over ‘werkhouding’ en waren het er allebei over eens dat die verslechtert. Gaande het gesprek bleek dat zij het over verschillende dingen hadden. De een had het over de mentale werkhouding van de kinderen en de ander over de fysieke werkhouding. Harrie: “Kijk maar eens hoe kinderen er soms bij zitten/hangen/liggen. Wat straalt dat uit? Hoe kun je nou actief en betrokken zijn als je erbij zit als een ‘zak aardappelen’. Als je betrokken bent, geraakt wordt door iets, verandert je houding. De uitdrukking is niet voor niets dat je dan ‘op het puntje van je stoel gaat zitten’. Als je actief zit en als je je bewust bent van je houding, dan voel je je energiek. Je bent alerter en eerder geneigd om actief mee te doen”.

De week van de zit/werkhouding
Betrokkenen begonnen met een ambitieus plan met iedere dag pop-ups op het digibord met tips voor zithouding, beweegtussendoortjes enz. maar gaandeweg werden ze ingehaald door de realiteit. Het moest korter, krachtiger en de leerkracht moest zich eigenaar voelen. Zo kwamen zij op het idee om twee keer per jaar de week van de zit/werkhouding te introduceren. Een actieve zit- en werkhouding is iets waar je dagelijks aandacht voor moet hebben. Maar twee keer per schooljaar willen zij nadrukkelijk aandacht hiervoor vragen. Eén keer aan het begin van het schooljaar en één keer halverwege het schooljaar. Natuurlijk om het onderwerp onder de aandacht te brengen bij leerkrachten, bij de kinderen en bij hun ouders. Maar zeker ook om ervoor te zorgen dat de kinderen op het goede meubilair zitten en dat eventuele hulpmiddelen (wiebelkussen, wigkussens enz.) goed gebruikt worden. Inmiddels zijn ze zover dat ze in de week na carnaval op d’n Heiakker, de Gerardusschool en de Willibrordusschool de eerste week van de zithouding gaan houden. Hiervoor is een handleiding met suggesties geschreven en er is ook een eeuwigdurende beweegkalender ontwikkeld met dagelijks kleine beweegtips.

Lichamelijke klachten
Volgens Marijke Beukers is een actieve zithouding een houding waarbij je met je spieren er voor zorgt dat je ‘rechtop’ kunt blijven zitten. Met name de nadruk op de samenwerking van alle spieren in je romp is hier belangrijk. ‘Alleen maar’ rechtop gaan zitten is niet voldoende. Je kunt namelijk rechtop zitten, maar enorm passief zijn. Dit komt doordat je dan gaat hangen in je gewrichten en gewrichtsbanden. Juist dit hangen versterkt het ontwikkelen van houdingsklachten en problemen in de nek en rug. Bij kinderen van de huidige generatie zien we een dramatische afname van spiermassa. Doordat zij veel meer zitten, op school en thuis, en veel minder in beweging zijn, is de kans op het krijgen van klachten veel groter. De klachten zijn van dermate serieuze aard, dat we deze eigenlijk pas zien bij mensen van 50 jaar en ouder.

Naast de nek- en rugklachten zien we ook dat kinderen met mindere conditie veel meer moeite hebben om stressvolle situaties het hoofd te bieden. Er is gebrek aan ‘ruggengraat’. Dit leidt tot niet alleen lichamelijke maar ook psychische klachten. Burn-out en overspanning komt bij steeds jongere mensen voor. Vandaar ook de titel van ons innovatieplan:

                              Een actieve zithouding leidt tot een actieve werkhouding

Deze problematiek willen we aanpakken door een actieve (zit)houding aan te leren in de breedste zin van het woord. Naast het goed actief, met aanspanning van de juiste spieren, te kunnen zitten, willen we ook de conditie en belastbaarheid van de kinderen meenemen om zich staande te houden in de huidige maatschappij. Kortom: voorkomen is altijd beter dan genezen!”

Harrie en Marijke zijn benieuwd naar de reacties van het team, ouders en kinderen en ze hopen hiermee hun plan zo te verbeteren dat volgend schooljaar de week van de zithouding een Prodas-breed initiatief wordt.

Terug naar overzicht